OPERA2DAY

Bach als avontuurlijk operacomponist (Theaterkrant)

Gelukkig hebben we wel de hele voorstelling af kunnen maken en dat werd gewaardeerd: “De saamhorigheid en betrokkenheid bij de productie is in alle gelederen te merken. Je kunt horen en zien dat er heel hard en integer gewerkt is om dit ‘onzalige’ project van de grond te krijgen.” (Operagazet). Onzalig? Een beetje, want een opera van Bach? Zou het kunnen? Ja, schrijft Theaterkrant: “Het verrassende is, dat Bach óók een operacomponist is.” Operagazet is door onze opera “zeer zeker overtuigd van de dramatische kracht van Bach” en vindt ook dat oude muziek profiteert van een enscenering: “de dynamiek van het toneel geeft meer dimensie, stemklank en expressie worden warmer en menselijker. Er is plezier, humor en energie.“ De Groene Amsterdammer noemt de productie “heel geraffineerd” en “indrukwekkend” en Trouw voegt toe: “Respect voor de durf” en “Op naar een mooie en uitgebreide tournee, ook al is die pas over twee jaar.”

Een levendig schouwspel waarin alle elementen elkaar versterkten (Operagazet)

“Het bizarre 16e eeuwse verhaal van Jan van Leiden was een goede keuze voor de opera die Bach nooit maakte”, volgens Concertzender. De Groene Amsterdammer kenschetst onze hoofdpersoon trefzeker als “een herkenbare man die als vurig idealist begint en als bloedige dictator eindigt.” NRC roemde “het doortimmerde scenario van regisseur Serge van Veggel.” En Operagazet schrijft: “Hulde voor librettist Thomas Höft, die met feeling voor de schrijfwijze van Bach, en voor taal, metrum, ritme, timing en drama, een mooi staaltje geleverd heeft.” De Volkskrant vond “Het radicaliseringsproces waardoor Van Leiden een theocratische despoot is geworden, maar al te herkenbaar” en Arts Talk Magazine vatte de neergang van het wederdoperskoninkrijk mooi samen: “Van Leiden’s New Jerusalem soon became Dante’s Inferno.”

Place de l’Opera schrijft dat “artistiek leider van OPERA2DAY Serge van Veggel er met zijn team opnieuw in is geslaagd een bijzonder theaterwerk te creëren. Een boeiende voorstelling die volledig past in de traditie van OPERA2DAY. Altijd verrassend, altijd op zoek naar iets nieuws.” Volgens Theaterkrant “wisselt regisseur Van Veggel vaardig grote scènes af met intieme momenten” en de Volkskrant heeft het over “visueel sterke scènes als een kroningsfeest in melkwitte gewaden en een griezelig banket met ratten op het menu.” Ook een mooie kenschets van Arts Talk Magazine: ”Serge van Veggel paints with very broad strokes and has created a stunning piece of opera.”

Toneelbeeld en aankleding konden op bijval rekenen. Zo schreef Theaterkrant: “Het draaitoneel dat het hart van de scenografie van Herbert Janse vormt, smeedt moeiteloos de scènes en ook de tijdseenheden aan elkaar.“ Op die draaischijf “ontspint zich een orgie van waanzin, geweld en schunnigheid,” zo schrijft NRC. Arts Talk Magazine gaf dit compliment: “Visually impressive […] The excellent lighting by Uri Rapaport and costumes by Mirjam Pater added to a near flawless production.”

Fantastische begeleiding door de Nederlandse Bachvereniging onder leiding van Hernán Schvartzman (Volkskrant)

Natuurlijk werd er veel geschreven over de muziek, van Bach én van Panos Iliopoulos die de opera tot een geheel smeedde. “Wat moet het heerlijk zijn uit die delicatessensupermarkt van Bach’s vocale muziek te mogen kiezen. Uit die delicatessen was een indrukwekkend boeket geplukt, zorgvuldig uitgezocht en geplaatst.” (Concertzender) “Iliopoulos componeerde ook enkele volkomen eigen muzikale passages", die zijn volgens de recensent modern "maar aldoor geworteld in de muziek van Bach. Dat levert erg mooie muzikale lijnen op, waarin barokklanken door instrumenten als viola da gamba en traverso vloeiend harmoniëren met hedendaagse muziek." (Theaterkrant)

“Koor en orkest van de Bachvereniging zingen en spelen prachtig”, zo schreef Trouw en de Volkskrant had het over “de fantastische begeleiding door de Nederlandse Bachvereniging onder leiding van Hernán Schvartzman.” En ook deze van Operagazet is mooi: “Het orkest onder leiding van Hernán Schvartzman omarmde de cast met warme, ronde klanken.” De NRC roemde ons gezamenlijke Bach-avontuur in het kader van het 100-jarig bestaan van de Bachvereniging: “Voor OPERA2DAY is het binnenstebuiten keren van het operagenre een vanzelfsprekendheid; het pleit voor de Nederlandse Bachvereniging […] dat ze dit project aandurft.”

De saamhorigheid van de hele cast was voelbaar, er werd met plezier gezongen en geacteerd. (Operagazet)

Mooie woorden ook voor de solisten. Theaterkrant: “Tenor Florian Sievers zet een krachtige, opruiende en heftige Jan van Leiden neer, onverzettelijk, aanvankelijk innemend, later meedogenloos.” NRC: “Florian Sievers maakt de radicalisering van een kruimeldief knap invoelbaar.” Operagazet: “Aan het eind is er plaats voor de menselijke, kwetsbare kant van Jan, wanneer hij in gesprek met de kapelaan (bariton Wiebe-Pier Cnossen) zijn zonden belijdt. Een mooi, muzikaal moment.” Deze “wanhopige biecht” vond de Groene Amsterdammer “ontroerend”.

Over bas-bariton Wolf Matthias Friedrich (Bernhard Knipperdollinck) schreef Concertzender “zeer overtuigend”, NRC “mooie rol” en Place de l’Opera “hij excelleert”.  Operagazet tenslotte: “Zijn stem droeg uitstekend en acterend vlamde hij in zijn rol als bloeddorstige intrigant.”

“De aangename bariton en wat afstandelijke presentatie van Mattijs van der Woerd waren adequaat voor de rol van Bernhard Rothmann, het intellectuele brein achter de sekte” zei Operagazet en Concertzender vond hem “zeer overtuigend.”

Operagazet schreef: “Mezzosopraan Cecilia Amancay Pastawski, koningin Divara, heeft een mooie, warme stem, heel muzikaal, vooral in haar smeekbede tot God.”  En “countertenor Kaspar Kröner was vocaal goed en geloofwaardig als blinde ziener Dusentschuer.” En “Sopraan Viola Blache was als Marijtje en Elisabeth vooral mooi in de hoge tessituur.” En “Acteur Jobst Schnibbe is in zijn rol  van Heinrich Gresbeck een gepassioneerd verteller, die ons als ooggetuige door het verhaal loodst.”

De Groene Amsterdammer vond “de geweldige koren aangrijpend.” Volgens Concertzender was “de ster het koor van de Nederlandse Bachvereniging, dat stralend en heerlijk stevig zong.” Place de l’Opera zag dat “vooral het koor de zang in dit nieuwe theaterwerk cachet geeft” en de Volkskrant stelde dat “de koordelen bijna allemaal hoogtepunten zijn.” De NRC schreef: “ze betonen zich met bevlogen acteerwerk een heus operakoor” en Operagazet meldde dat “de allereerste inzet van het koor zowaar tranen in onze ogen bracht.”

Óp naar 2024!

We eindigen graag met de uitsmijter van Arts Talk Magazine: “The authors of J.S. Bach – The Apocalypse should be congratulated for having created an opera which, if there is any justice, will be performed in opera houses around the world for years to come.