Het verhaal
Bekijk de trailer, lees de synopsis of download het programmaboek
13 jan 2019 - 16 mrt 2019
Marquise de Merteuil en Vicomte de Valmont spelen een gevaarlijk spel met de liefde. De voormalige geliefden troeven elkaar af met sensuele wreedheden. Ze dagen elkaar uit om anderen te verleiden. Hun relatie komt op scherp te staan als Valmont echt lijkt te vallen voor de verleidelijke maar kuise Présidente de Tourvel. In de venijnige strijd die volgt gaan alle betrokkenen uiteindelijk ten onder. Een fatale liefdesgeschiedenis. Én een portret van een tijdperk, waarin een verveelde elite bezwijkt onder haar eigen intriges.
De felle emoties krijgen een weerklank in Vivaldi’s vocale en instrumentale vuurwerk, uitgevoerd door een sprankelende internationale cast en de topmusici van de Bachvereniging. Met nieuw gecomponeerde recitatieven wordt het werk tot een eenheid gesmeed.
Bekijk de trailer, lees de synopsis of download het programmaboek
Programmaboek
Download het programmaboek bij de voorstelling
Trailer
Trailer Vivaldi - Dangerous Liaisons
Synopsis
Vroege ochtend, januari 17?? Een Venetiaans stadspaleis. Het feest voor de opening van het carnavalsseizoen is zojuist afgelopen. De gasten van de Marquise de Merteuil zijn vertrokken en zij danst als enige nog door de zalen van haar paleis. Merteuil geeft Victoire, het hoofd van de huishouding en haar vertrouwelinge, de opdracht het ontbijt te serveren, waarna de volledige staf van bedienden in beweging komt.
De Vicomte de Valmont, die in een hoek van de balzaal lag te slapen, verschijnt aan de ontbijttafel. Valmont is Merteuils beste vriend en vroegere minnaar. Merteuil vertelt hem dat haar meest recente minnaar, de rijke Gercourt, haar zojuist heeft laten vallen voor de jonge Cécile de Volanges. Merteuil zint op wraak en Valmont moet haar helpen. Ze stelt Valmont voor Cécile te ontmaagden voordat ze met Gercourt trouwt. Valmont vindt dat geen eer te behalen is aan het verleiden van zo’n onervaren meisje. Hij werkt aan een veel interessantere verovering: Madame Présidente de Tourvel, de mooie maar vrome en ingetogen echtgenote van de president van het hooggerechtshof. Valmont heeft zich voorgenomen haar net zo lang het hof maken tot ze voor hem bezwijkt. De verovering van Cécile laat hij liever over aan haar muziekleraar: Chevalier Danceny, die hem op de schermclub heeft toevertrouwd dat hij verliefd is op Cécile.
De volgende dag. De muzieksalon van Merteuil. Cécile stormt binnen. Ze vertelt overstuur dat een liefdesbrief aan haar van Danceny door haar moeder is onderschept. Die heeft haar vervolgens verteld dat ze wordt uitgehuwelijkt aan Gercourt. Dan komt Valmont langs met Danceny, die zojuist door Cécile’s moeder als muziekleraar is ontslagen.
De twee jonge geliefden zijn geraakt door hun weerzien. Merteuil stelt voor om de muzieklessen voortaan bij haar thuis te houden.
Als Cécile en Danceny weg zijn, blijkt het Merteuil allemaal te langzaam te gaan. Zij daagt Valmont uit Cécile én Tourvel zo snel mogelijk te verleiden. Van die laatste verleiding wil ze op schrift een bewijs; een brief van Tourvel, die haar liefde verklaart aan Valmont. Als beloning zal ook Merteuil zich opnieuw aan hem geven.
De tuin van Tourvel. Zij leest een liefdesbrief van Valmont aan haar. Dan ziet ze Valmont, die zijn bediende Azolan na een ongelukje verrassend menselijk behandelt. Ze wil het tafereel beter zien, maar struikelt en verraadt zo haar aanwezigheid. Valmont ontfermt zich zorgzaam over haar. Tourvel spreekt haar verbazing uit over de manier waarop hij haar en zijn bediende bejegent. Heel anders dan zijn slechte reputatie doet vermoeden. Valmont zegt dat hij ooit misschien bezweek voor vluchtig genot, maar dat juist haar goede, deugdzame voorbeeld hem tot inkeer heeft gebracht. Dan verklaart hij haar zijn liefde. Tourvel is hier niet van gediend en loopt furieus weg.
Enige dagen later. Een privévertrek in het paleis van Merteuil. Zij schrijft Valmont een brief waarin ze vertelt dat Cécile’s moeder Tourvel heeft aangeraden uit de buurt van Valmont te blijven.
Zij zinspeelt erop dat dit voldoende reden moet zijn voor Valmont om de verleiding van Cécile extra voorrang te geven.
Als Danceny binnenkomt voor de muziekles, treft hij niemand aan. Hij repeteert een zelfgeschreven lied voor Cécile over een gekooide vogel. Merteuil betrapt hem tijdens het zingen. Zij zegt dat Cécile niet zal komen en dat deze liefdesaria hem geen stap dichter bij haar zal brengen. Merteuil zal hem leren hoe je een vrouw verleidt: met een gewaagde brief. Zij zal Danceny deze brief dicteren. Ondertussen verleidt ze hem.
De brief van Danceny wordt naar Valmont gebracht. Die betreedt er de slaapkamer mee van de jonge Cécile. Samen lezen zij de brief, waarbij Cécile onder de indruk raakt van zowel de woorden van haar geliefde Danceny als de verleidelijke Vicomte in haar bed. Het is Valmont duidelijk dat de brief is gedicteerd door Merteuil. Valmont stelt voor samen een antwoord terug te schrijven. Tijdens het dicteren van een speelse brief krijgt Cécile de smaak te pakken van dit spel en neemt ze zelfs al snel het voortouw.
De brief die Cécile schreef laat Valmont niet afleveren bij Danceny, maar – licht aangepast door Azolan – bij Tourvel. Zij leest deze als een van de
tientallen liefdesbrieven die ze van Valmont in de afgelopen weken heeft gekregen. We zien hoe Tourvel als getrouwde, kuise vrouw worstelt met de liefdevolle woorden en aanhoudende aanbidding door Valmont. Zo’n liefde kende ze niet in haar gearrangeerde huwelijk. Tourvel probeert Valmont te ontwijken, maar ze komt niet los van hem. Ze hoopt dat hij genoegen wil nemen met haar vriendschap. Valmont weigert dat. Als hij haar vraagt uit te spreken dat ze niet van hem houdt, lukt haar dat niet. Ze smeekt hem om haar met rust te laten en roept om verlossing.
Valmont heeft ontdekt dat Tourvel, die hem al anderhalve maand mijdt en zijn brieven weigert, wekelijks gaat biechten in de Gesuati-kerk. Valmont ziet een kans om haar daar te treffen. Gefrustreerd door de trage voortgang van zijn amoureuze onderneming reageert hij zich met fysiek geweld af op Azolan en andere bedienden. Daarmee overschrijdt hij de grens van wat zijn bedienden zich willen laten welgevallen aan mishandelingen en vernederingen. Enkele van hen keren Valmont en hun bediendenbestaan de rug toe.
Valmont schrijft Merteuil een brief waarin hij de afhoudende opstelling van Tourvel uitlegt als een teken van zijn aanstaande overwinning. Hij zal haar die dag in de kerk veroveren. In zijn brief bedankt hij Merteuil dat zij Cécile op zijn pad heeft gebracht die hem in zijn melancholie nog enig plezier verschaft. Cécile weet nog niet dat zij van Valmont een kind verwacht. Daarmee lost Valmont het eerste gedeelte van zijn beloften aan Merteuil in.
Tourvel betreedt de kerk. In haar gebed bekent zij dat haar hart een ander dan haar echtgenoot toebehoort. Valmont benadert haar en zegt te zijn gekomen om afscheid te nemen. Tourvel klampt zich aan hem vast. Merteuil, die na Valmonts brief van die ochtend direct naar de kerk is gekomen, bekijkt dit alles van achter een pilaar. Als Valmont haar ziet maakt hij zich los van Tourvel. Deze verklaart hem haar liefde, maar hij wil er niet op ingaan. Eerst moet ze hem een brief schrijven waarin ze haar liefde zwart-op-wit zet.
Aswoensdag, de eerste dag van de vastentijd na het carnaval. Het paleis van Merteuil is verlaten. Na recente opstanden in de stad vanuit de lagere klassen zijn de meeste bedienden vertrokken.
De enkele loyaal gebleven bedienden proberen de schijn van het luxe paleisleven in stand te houden.
Merteuil leest een brief van Valmont waarin hij vertelt over zijn ‘complete overwinning’ op Tourvel. Hij kondigt aan langs te komen met de beloofde geschreven liefdeverklaring om daarmee bij Merteuil zijn beloning op te eisen.
Eenmaal gearriveerd laat Merteuil aan Valmont weten dat hij niet Tourvel veroverd heeft, maar zij hem. Dat is heel wat anders. Dat maakt Valmont momenteel binnen hun kringen tot een risee. Merteuil peinst er niet over hem hiervoor te belonen. Merteuil vraagt een volgend offer. Hij moet het uitmaken met Tourvel. Hij kan zeggen dat het niet zijn schuld is, maar dat een andere vrouw dat van hem heeft verlangd. Alleen daarmee kan hij zijn beloning verdienen en zijn reputatie herstellen.
Ontdaan stormt Valmont weg, daarbij Cécile negerend, die juist arriveert voor een muziekles met Danceny. Hem treft ze echter slapend in de privévertrekken van Merteuil aan. Ze beseft dat Danceny en Merteuil haar hebben bedrogen.
Alle indrukken worden haar te veel, en in haar ontsteltenis begint ze hevig te bloeden. Merteuil constateert koel dat ze een miskraam heeft gehad van het kind van Valmont. Woedend gaat Danceny Valmont achterna.
Alleen achtergebleven realiseert Merteuil dat het carnaval echt voorbij is. Maar nog eenmaal zal ze een groots bal geven, waarbij alle hoofdrolspelers van het gespeelde spel hun opwachting moeten maken. Ze laat haar enig overgebleven bediende Victoire de uitnodiging schrijven.
Valmont keert terug met de mededeling dat hij zijn verhouding met Tourvel heeft verbroken. Maar Merteuil zegt dat het niets meer uitmaakt. Het is duidelijk dat hij nog steeds van Tourvel houdt en zijn ijdelheid en reputatie voorrang heeft gegeven boven ware liefde. Wanhopig vertrekt Valmont, wetend dat hij nu alles van waarde in zijn leven heeft verloren.
Terwijl Merteuil zich voorbereidt op het bal, zien we hoe Cécile zich terugtrekt in een klooster. Tourvel is is daar al in opgenomen. Ze is waanzinnig geworden. Geketend in een dwangbuis verbeeldt ze overal Valmont te zien.
Danceny heeft Valmont uitgedaagd voor een duel. Willoos laat Valmont zich daarin doodsteken.
Als Merteuil volledig is gekleed voor het beoogde laatste bal geeft ze Victoire permissie om het paleis te verlaten en zich aan de sluiten bij het opstandige volk dat plunderend door de stad trekt en de elite uit hun paleizen jaagt.
Alleen achtergebleven in haar paleis opent Merteuil het bal.
Cast & crew
Muziek Antonio Vivaldi en Vanni Moretto
Libretto Stefano Simone Pintor en Serge van Veggel
Concept, scenario en muzieksamenstelling Serge van Veggel
Dramaturgie Karim Ameur
Muzikale leiding Hernán Schvartzman
Regie Serge van Veggel
Projectontwikkeling Alice Gubler
Artistiek Leider Nederlandse Bachvereniging Shunske Sato
Scenografie Herbert Janse
Licht Marc Heinz
Geluidsontwerp Arne Bock
Technische productie Ronald Tebra
Kostuums Mirjam Pater
Kap en grime Nienke Algra
Marquise de Merteuil Candida Guida / Sophia Patsi
Vicomte de Valmont Yosemeh Adjei
Présidente de Tourvel Barbara Kozelj / Ingeborg Bröcheler (13/2 & 21/2)
Chevalier Danceny Maayan Licht
Cécile de Volanges Stefanie True / Emma Fekete (1/2 & 8/2)
Victoire (Hoofd huishouding Merteuil) Emma Linssen
Azolan (Valet van Valmont / Abt van klooster) Merijn de Jong
Lahaye (Butler Merteuil / Verpleger) Fabian Smit
Serafia (Dienstmeisje Merteuil / Non) Emma van Muiswinkel
Faubourg (Dienstbode Merteuil / Verpleger) Luciaan Groenier
en vele anderen
Teaser
Teaser Vivaldi - Dangerous Liaisons
Scenefoto's
Recensie-overzicht
Het regent sterren. De pers schrijft in jubelstemming over de première van Vivaldi – Dangerous Liaisons, op 17 januari in een uitverkochte Koninklijk Schouwburg. De eerste “indrukwekkende samenwerking (NRC)” van OPERA2DAY met de Nederlandse Bachvereniging blijkt een schot in de roos. Ook het publiek omarmt de voorstelling. Er zijn al meer dan 12.000 kaarten verkocht.
Een selectie uit Vivaldi’s mooiste operamuziek komt samen met een nieuw libretto dat is gebaseerd op Dangerous Liaisons, de beroemde briefroman uit 1782. Het resultaat is “een volmaakte synthese (Place de l’opera)” en “het overtuigendste bewijs dat Vivaldi’s operamuziek ten onrechte in de vergetelheid is geraakt (Theaterkrant).” Een nieuwe opera met bestaande muziek. In de barok noemden ze het een ‘pasticcio’. Vivaldi was een meester in het genre. “Deze combinatie van historiserende en innovatieve operapraktijk kan niet luid genoeg worden toegejuicht … De bollebozen van OPERA2DAY, aangevoerd door Serge van Veggel, geven weer een fraai staaltje van out-of-the-boxdenken (De Volkskrant).”
Om de opera-aria’s en -scènes aan elkaar te smeden schreef Vanni Moretto nieuwe muziek. Hij gaf een eigen draai aan de stijl van Vivaldi. “Om je vingers bij af te likken. Zijn kersverse recitatiefmuziek schuurt en knettert, en scherpt de oren (Trouw).” “Je hoort dat hij ook barokdirigent is, en een goede ook. Veelal respecteert hij de wetten van de barok, maar kleurt de ruimte binnen die pijlers wild met filmische effecten, moderne samenklanken en stijlverwijzingen van Tata Mirando tot Bernard Herrmann. Dat werkt: gehoor en gemoed accepteren de samenhang, terwijl je tegelijkertijd blijft voelen dat dit nieuwe construct zijn glans ontleent aan Vivaldi (NRC).
Een barokke wereld valt langzaam uit elkaar. Regisseur Serge van Veggel toont het samen met scenograaf Herbert Janse, lichtontwerper Marc Heinz, technisch producent Ronald Tebra en Mirjam Pater en Nienke Algra (kostuums en grime).
“Inventieve decors en uitgekiende personenregie zorgden voor een aangenaam beeld, met hier en daar wat onderkoelde humor (Place de l’Opera).” “De basiskleuren groen en fuchsia zijn dragend in beeld en worden per hoofdrolspeler geraffineerd uitgewerkt (Trouw).” “De gechoreografeerde scènewisselingen zijn al even uitgekiend als de decors en kostuums, met groene livreien, weelderige pruiken en boudoirs, en toneeldoeken waarop lieftallige cherubijntjes worden geflankeerd door kreeften en schorpioenen (De Volkskrant).
De vijf zangers van Vivaldi – Dangerous Liaisons krijgen veel lof. In de opera dagen Marquise de Merteuil en Vicomte de Valmont elkaar uit om anderen in bed te krijgen. “De Italiaanse alt Candida Guida zet een koele, berekenende Merteuil neer, precies zoals van haar personage wordt verwacht (Place de l’Opera).” “Een indrukwekkende Merteuil (De Volkskrant).” Zij krijgt gloedvol tegenspel van Yosemeh Adjei als Valmont. Een “prima (NRC)” en “zoetgevooisde (De Volkskrant)” countertenor.
De pers prijst ook de zangers die de rollen naast de twee hoofdpersonen voor hun rekening nemen. Veel indruk maakt Barbara Kozelj als de kuise Présidente de Tourvel, die slinks door Valmont wordt ingepalmd en ten val gebracht. “Ze acteert broeierig ingetogen, zingt geweldig (NRC).” “Ze gaf een prachtige vertolking (Place de l’Opera).” “Haar diepe en krachtig doorvoelde stem blijft nog lang in het gehoor hangen (Trouw).”
De eerste slachtoffers van Merteuil en Valmont zijn de muziekleraar Chavelier Danceny en zijn geliefde Cécile de Volanges. Danceny wordt vertolkt door Maayan Licht – “hij schitterde met zijn coloraturen (De Theaterkrant).” “Stefanie True overtuigt als de al even argeloze Cécile de Volanges (De Volkskrant).” In hun “schitterende duetten (De Volkskrant)” ontpoppen ze zich als “stemkunstenaars (Trouw).”
In Vivaldi – Dangerous Liaisons werkt OPERA2DAY voor het eerst samen met de Nederlandse Bachvereniging. De instrumentalisten van het beroemde ensemble maken hun reputatie helemaal waar.
“In energie, elasticiteit en scherp schakelen toont de Bachvereniging zich een flexibel topensemble (NRC).” “De vivaldiaanse aspecten in de orkestbegeleiding komen in hun volle gloed en flonkering naar voren, inclusief mandolines en chalumeaus (De Volkskrant).”
“Het gezelschap speelt alert onder Hernán Schvartzman en durft risicovolle afslagen te nemen, wat de sensatie van een nieuwe productie in hoge mate onderstreept (Trouw).” “Het geheel wordt met een grote energie gespeeld door de Nederlandse Bachvereniging onder leiding van Hernán Schvartzman. Onder zijn muzikale leiding klonk een warmbloedige, door en door Italiaanse Vivaldi (Theaterkrant).”