Niemands-land

Honderd jaar na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog stelde het Gergiev Festival Rotterdam deze oorlog in haar festivalprogramma centraal. Als een rode draad door het festival liep ‘Niemandsland’, een muziektheatervoorstelling die in samenwerking met OPERA2DAY werd geproduceerd. Uitvoeringen werden gegeven op 12 en 13 september plaats in de Doelen in Rotterdam.

Regisseur Serge van Veggel - in het verleden verantwoordelijk voor het Gergiev Festival - maakte in samenwerking met dramaturg Bart Boone een voorstelling waarin een 'onbekende soldaat' zijn oorlogsverleden beziet, in een collage van originele dagboekfragmenten en soms absurde oorlogsverhalen. Dat verleden lijkt aan het einde van de voorstelling in donkere kelders opeens weer heel dichtbij te komen. Deze muziektheatervoorstelling werd van muziek voorzien door het theatrale Ragazze Kwartet. Gaandeweg verbrokkelde de sublieme eenheid van het klassieke strijkkwartet door de toenemende chaos steeds meer.

De voorstelling werd in de pers goed ontvangen. De Volkskrant schreeft 'Aan de balie van De Doelen worden 'oorlogskoffie' en een 'rantsoenpakket' (borrelhapjes) verkocht. Dat komt nogal wrang over als je juist de voorstelling Niemandsland hebt bijgewoond, waarin acteur Joost Dekker en het Ragazze Kwartet je gaandeweg hebben meegevoerd naar het inferno waarin honderd jaar geleden miljoenen jonge levens vermalen werden. De tekst van Niemandsland, gebaseerd op een handvol verslagen uit de tijd, wordt onder regie van Serge van Veggel kracht bijgezet door klanken die reiken van een lieflijk Mendelssohnmuziekje tot de gestolde geluiden uit een kwartet van Erwin Schulhoff. Als confronterend slot wordt het publiek in groepjes door de kelders van De Doelen gestuurd, en door middel van geluid en projectie nog eens fijntjes met de neus op de gruwelijkheden van de Eerste Wereldoorlog gedrukt.'

De Telegraaf schreef 'Een kleinschalige festivalproductie raakte het dichtst aan het thema (van het Gergiev Festival, namelijk de Eerste Wereldoorlog, red.). Regisseur Serge van Veggel van Opera2day had de locatievoorstelling Niemandsland gemaakt, rond een ‘onbekende soldaat’ (de acteur Joost Dekker) die in monologen herinneringen ophaalt aan zijn oorlogsverleden. De collage van originele dagboekfragmenten en oorlogsverhalen, vaak spijkerhard, ging vergezeld van strijkkwartetspel op het scherp van de snede, verzorgd door het getalenteerde Ragazze Kwartet. Speelde het eerste deel van de voorstelling zich af in een bovenfoyer, in de tweede helft daalde het publiek met de lift af naar de kelder. In deze onderwereld wachtte een beklemmende tocht door spookachtig aangeklede catacomben van de Doelen, vol impressies van de loopgraven en het slagveld. Aan het eind, daar lag hij, tijdloos. De Onbekende Soldaat.'

De voorstelling Niemandsland werd georganiseerd in samenwerking met het Gergiev Festival Rotterdam.