Opera Melancholica
welkom in het anatomisch theater van de psyche
Opera Melancholica ging in première op 27 januari 2020 in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag
De voorstelling is opgenomen en uitgebracht op online streaming. Koop deze opera voor €10 op Vimeo
OPERA2DAY nam de toeschouwer samen met het New European Ensemble en Scapino Ballet Rotterdam mee naar het ‘anatomisch theater van de psyche’, waar de vele facetten van melancholie voelbaar werden gemaakt. Centraal stond de casus van Roderick Usher, een melancholicus ‘pur sang’. Hij is de hoofdpersoon in The Fall of the House of Usher, de fascinerende en ontroerende opera van Philip Glass die zijn Nederlandse première kreeg in onze voorstelling. We lichten de schedel van Roderick, en zien hoe hij wordt omgeven door imaginaire figuren: zijn ingebeelde tweelingzus Madeline en jeugdvriend William. Roderick probeert zich te bevrijden van zijn waanzin, maar dat gaat gepaard met huiveringwekkende hersenschimmen en bedwelmende visioenen. Die beleefden we op een intense manier live mee, dankzij de gedreven muziek van Glass, sprekende toneelbeelden, gepassioneerde zang en choreografie van Scapino Ballet Rotterdam.
Thematische lijnen uit eerdere voorstellingen van OPERA2DAY kwamen in Opera Melancholica samen. Hamlet (2018) was een psychologische thriller. Dolhuys Kermis (2013) bracht op locatie een psychiatrische inrichting tot leven, volgens NRC een van de vijf beste voorstellingen van dat jaar. Al eerder overschreden we de grens van het onbewuste, toen nog onbewust frivool, in Dr. Miracle’s last illusion (2017), volgens de Volkskrant ‘artistieke fusion van hoog niveau’.
Opera Melancholica in de pers: "nieuw succesnummer"
“OPERA2DAY voegt met deze productie een nieuw succesnummer toe aan een inmiddels imposante lijst." was de uitsmijter van Opera Magazine. Nog wat quotes: “Philip Glass door een psycho-analytische bril” (NRC), “Totaaltheater” (Place de L'Opera), “Buitengewoon mooi spel” (Theaterkrant) en “Seductively morbid” (Opera Today).
Over de muziek schreef de NRC: "Muzikaal opmerkelijk: anders dan de losse tableaus in Philip Glass’ revolutionaire anti-opera ‘Einstein on the Beach’ (1976), dienen zijn minimalistische noten in Usher een dramatisch verloop. De muziek [...] laveert effectief tussen stuwende pulserende tutti’s en intieme kamermuzikale doorkijkjes." De Volkskrant over de zangers: “Santiago Burgi (Roderick) en Drew Santini (William) zingen uitstekend, maar nog mooier is de gezongen, onzichtbare en woordeloze bijdrage van sopraan Lucie Chartin als Madeline."
Het concept van de voorstelling bracht interessante reacties teweeg. De Theaterkrant merkte op dat "Wat je op het toneel ziet, kan – als je daar voor open staat – heel goed leiden tot een confrontatie met jezelf en je eigen strijd om gevoel en denken in evenwicht te brengen." Ook een van de toeschouwers gaf dit te kennen in een mail: "Ik heb me zelden zo vervuld, ik zou bijna zeggen ‘getroost’, gevoeld bij het verlaten van een schouwburg. Een college voor iedereen die zich in wat voor gradatie dan ook bezig houdt met de psyche van de (mede)mens en haar naakte waarheid." Een prachtrecensie van Opus Klassiek: "Bestaat perfectie in het theater? Tot een paar dagen geleden zou ik die vraag volmondig met 'nee' beantwoord hebben, maar nu ben ik daar niet meer zo zeker van. En die twijfel werd niet opgeroepen door een gezelschap met een miljoenensubsidie, maar door het Haagse Opera2Day, een kabouter in operaland, maar wel een kabouter met ambities." Om aldus te eindigen "met Opera Melancholica zet Opera2Day voorlopig de kroon op het werk."
De samenwerking met New European Ensemble en Scapino Ballet Rotterdam werd geprezen in Nederland en daarbuiten. Over de zwijgende rol van danseres Ellen Landa als Madeline: "The twitchy, obsessively repetitious choreography by Ed Wubbe of Scapino Ballet captured the seductiveness of the mad and the morbid. Snaking across the dirty water, her wet robe dragging behind her, Landa was a horrific and fascinating apparition.", schreef het Amerikaanse Opera Today, en Theaterkrant merkte op dat zij een "mooie, kwijnende, bijna etherische Madeline" speelde. Het New European Ensemble en de dirigent kregen complimenten uit Frankrijk: "Les douze instrumentistes du New European Ensemble sont dirigés avec rigueur et enthousiasme par Carlo Boccadoro, grand défenseur du répertoire contemporain."
En op Instagram reageerde WeHague: "Wat een vette intense, toffe voorstelling. Hoezo opera is niet voor jonge mensen? @Opera2Day maakt opera toegankelijk en deze Opera Melancholica kunnen we je echt aanraden!"
Opera Melancholica werd mede mogelijk gemaakt door
Gemeente Den Haag
Fonds Podiumkunsten
Fonds 21
Prins Bernhard Cultuurfonds
Fonds 1818
Zabawas
Amsterdams Fonds voor de Kunst
Rabobank
Fonds Schiedam Vlaardingen eo
Stichting Bevordering van Volkskracht
Elize Mathilde Fonds
Fonds Schiefbaan Hovius
Erasmusstichting
Van der Mandele Stichting
Stichting Gereformeerd Frans van Uden-Huis
MOOOF
Grabowsky
Graag heten wij u welkom in het Anatomisch Theater van de Psyche. Hier lichten we schedels en kunnen we live rondkijken in de menselijke geest. Uw gastheer is de geneesheer-directeur van ons anatomisch-psychologisch instituut. In een theatercollege licht hij toe hoe het eraan toegaat in zijn anatomisch theater. Daarna gaan we het in volle werking zien.
Dat we in de menselijke psyche kunnen rondkijken, is te danken aan wat in de geneeskunst bekend staat als 'folie à deux'. Als je langere tijd bent opgesloten in een ruimte met iemand die aan psychoses leidt, ga je ook zien wat hij ziet. Vanavond sluiten wij onszelf als veel grotere groep op met een patiënt. De 'folie à mille' wordt onze methode. We gaan collectief horen wat de patiënt hoort, en zien wat hij ziet. Zijn gewaarwordingen en gedachten ervaren we als levensecht.
Vandaag is het onderwerp van onderzoek de melancholie. Om de werking en de gevolgen van melancholie te tonen, presenteert de geneesheer-directeur de casus van Roderick Usher. Usher is een sterk vereenzaamde man. Hij is weggezonken in zwaarmoedigheid en wordt getergd door rondmalende gedachten die nooit stoppen. Hij leeft in zijn hoofd en weet niet hoe hij moet omgaan met zijn gevoelens, die hij probeert te verdringen. De gevoelens blijven echter om aandacht vragen en zijn een stem in zijn hoofd geworden, die hij zijn zus noemt. Usher probeert zich van deze innerlijke stem te bevrijden, en daarmee dus zijn gevoelens weg te drukken. Maar steeds als dit lukt beseft hij dat zijn wereld koud en leeg is geworden. Een deel van zijn zelf is afgestorven. Het is een gemis dat ook voelt als een soort van rouw. Dat is zijn melancholie.
Onze geneesheer-directeur zal u inwijden in de methoden die in zijn instituut zijn ontwikkeld, en de fasen die patiënten in het anatomisch theater doormaken. Niet alleen willen we namelijk door de blik in andermans geest inzichten op kunnen doen. Ook willen we de patiënt binnen de anatomisch-psychologische sessie verder te helpen. We hopen dat Usher zich weet te bevrijden van zijn melancholie en innerlijke gespletenheid. We hopen dat hij de onbevangenheid kan terugvinden die hij als kind wel kon ervaren. En wij hopen dat ook u als toeschouwer daardoor beter in contact komt met de melancholie in uzelf.
ARTISTIEK TEAM
CONCEPT EN REGIE Serge van Veggel
DIRIGENT Carlo Boccadoro
CHOREOGRAFIE Ed Wubbe (Scapino Ballet Rotterdam)
PROJECTONTWIKKELING Alice Gubler
ARTISTIEKE LEIDING NEW EUROPEAN ENSEMBLE Emlyn Stam
MUZIKALE LEIDING OPERA2DAY Hernán Schvartzman
SCENOGRAFIE Herbert Janse
LICHTONTWERP Uri Rapaport
GELUIDONTWERP Arne Bock
TECHNISCH PRODUCENT Ronald Tebra
KOSTUUUMS Mirjam Pater
MAKE-UP Nienke Algra
ORKEST New European Ensemble
CAST
GENEESHEER-DIRECTEUR René M. Broeders
RODERICK Santiago Burgi / Georgi Sztojanov
WILLIAM Drew Santini
MADELINE (zang) Lucie Chartin / Emma Fekete
MADELINE (dans) Ellen Landa / Dora Stepucin (Scapino Ballet Rotterdam)
MEDICUS Georgi Sztojanov / Rolfe Dauz
donderdag 19 mrt 2020 - 20:00 UUR
Koninklijke Schouwburg, Den Haag
Adres: Korte Voorhout 3
Plaats: 2511 CW Den Haag
Telefoon: 088 356 5 356
woensdag 18 mrt 2020 - 20:00 UUR
Koninklijke Schouwburg, Den Haag
Adres: Korte Voorhout 3
Plaats: 2511 CW Den Haag
Telefoon: 088 356 5 356
maandag 16 mrt 2020 - 20:00 UUR
Theater aan de Parade, Den Bosch
Adres: Parade 23
Plaats: 5211 KL Den Bosch
Telefoon: 0900 - 3372723
zaterdag 14 mrt 2020 - 20:15 UUR
Schouwburg Kunstmin, Dordrecht
Adres: Sint Jorisweg 76
Plaats: 3311 PL Dordrecht
Telefoon: 078 639 79 79
vrijdag 13 mrt 2020 - 20:00 UUR
De Goudse Schouwburg, Gouda
Adres: Boelekade 67
Plaats: 2806 AE Gouda
Telefoon: 0182 - 513 750
woensdag 11 mrt 2020 - 20:15 UUR
Stadstheater Arnhem, Arnhem
Adres: Velperbinnensingel 10
Plaats: 6811 BP Arnhem
Telefoon: 026 - 443 73 43
dinsdag 10 mrt 2020 - 20:00 UUR
Theater Kerkrade, Kerkrade
Adres: Theaterplein 30
Plaats: 6461 DR Kerkrade
Telefoon: 045-571 66 07
vrijdag 06 mrt 2020 - 20:00 UUR
30CC, Leuven (BE)
Adres: Bondgenotenlaan 21
Plaats: 3000 Leuven (BE)
Telefoon: 016 300 900
woensdag 04 mrt 2020 - 20:00 UUR
Stadsschouwburg Utrecht, Utrecht
Adres: Lucasbolwerk 24
Plaats: 3512 EJ Utrecht
Telefoon: 030-23 02 023
dinsdag 03 mrt 2020 - 20:15 UUR
Theater Rotterdam (Schouwburg), Rotterdam
Adres: Schouwburgplein 25
Plaats: 3012 CL Rotterdam
Telefoon: 010 - 40 44 111
zaterdag 29 feb 2020 - 20:15 UUR
Theaters Tilburg, Tilburg
Adres: Louis Bouwmeesterplein 1
Plaats: 5038 TN Tilburg
Telefoon: 013 543 22 20
vrijdag 28 feb 2020 - 20:00 UUR
Parktheater, Eindhoven
Adres: Elzentlaan 50
Plaats: 5615 CN Eindhoven
Telefoon: 040 - 2111122
woensdag 26 feb 2020 - 20:15 UUR
TAQA Theater De Vest, Alkmaar
Adres: Canadaplein 2
Plaats: 1811 KE Alkmaar
Telefoon: 072-5489999
dinsdag 25 feb 2020 - 19:30 UUR
SPOT Groningen (Stadsschouwburg), Groningen
Adres: Turfsingel 86
Plaats: 9711 VX Groningen
Telefoon: 050-3680368
woensdag 19 feb 2020 - 20:15 UUR
Flint, Amersfoort
Adres: Coninckstraat 60
Plaats: 3811 WK Amersfoort
Telefoon: 033 4229 229
dinsdag 18 feb 2020 - 20:00 UUR
Koninklijk Theater Carré, Amsterdam
Adres: Amstel 115-125
Plaats: 1018 EM Amsterdam
Telefoon: 0900 - 25 25 255 (€ 0,45 p/m)
zaterdag 15 feb 2020 - 20:15 UUR
Stadsschouwburg Haarlem, Haarlem
Adres: Wilsonsplein 23
Plaats: 2011 VG Haarlem
Telefoon: 023 - 512 12 12 (keuze 1)
donderdag 13 feb 2020 - 20:00 UUR
Koninklijke Schouwburg, Den Haag
Adres: Korte Voorhout 3
Plaats: 2511 CW Den Haag
Telefoon: 088 356 5 356
woensdag 12 feb 2020 - 20:00 UUR
Koninklijke Schouwburg, Den Haag
Adres: Korte Voorhout 3
Plaats: 2511 CW Den Haag
Telefoon: 088 356 5 356
zaterdag 08 feb 2020 - 20:00 UUR
Deventer Schouwburg, Deventer
Adres: Leeuwenbrug 2
Plaats: 7411 TJ Deventer
Telefoon: 0900 3000 200
woensdag 05 feb 2020 - 20:00 UUR
De Lawei, Drachten
Adres: Laweiplein 1
Plaats: 9203 KL Drachten
Telefoon: (0512) 33 50 50
dinsdag 04 feb 2020 - 20:00 UUR
Stadsschouwburg Nijmegen, Nijmegen
Adres: Keizer Karelplein 32h
Plaats: 6511 NH Nijmegen
Telefoon: 024-3221100
woensdag 29 jan 2020 - 20:00 UUR
Koninklijke Schouwburg, Den Haag
premiere
Adres: Korte Voorhout 3
Plaats: 2511 CW Den Haag
Telefoon: 088 356 5 356
dinsdag 28 jan 2020 - 20:00 UUR
Koninklijke Schouwburg, Den Haag
pre-premiere
Adres: Korte Voorhout 3
Plaats: 2511 CW Den Haag
Telefoon: 088 356 5 356
zondag 19 jan 2020 - 15:00 UUR
Theater aan de Schie, Schiedam
try-out
Adres: Stadserf 1
Plaats: 3112 DZ Schiedam
Telefoon: 010-2467467
LENGTE
De opera duurt ongeveer 1 uur en 50 minuten zonder pauze
BOVENTITELING
De opera wordt in het Engels gezongen en in het Nederlands en Engels boventiteld
SPOTIFY PLAYLIST
Je kunt de Spotify-playlist terugluisteren via deze link
PREMIÈRE
27 januari 2020 in Den Haag