Dangerous Liaisons

Prelude
Vroege ochtend, januari 17?? Een Venetiaans stadspaleis. Het feest voor de opening van het carnavalsseizoen is zojuist afgelopen. De gasten van de Marquise de Merteuil zijn vertrokken en zij danst als enige nog door de zalen van haar paleis. Merteuil geeft Victoire, het hoofd van de huishouding en haar vertrouwelinge, de opdracht het ontbijt te serveren, waarna de volledige staf van bedienden in beweging komt.

Eerste scène
De Vicomte de Valmont, die in een hoek van de balzaal lag te slapen, verschijnt aan de ontbijttafel. Valmont is Merteuils beste vriend en vroegere minnaar. Merteuil vertelt hem dat haar meest recente minnaar, de rijke Gercourt, haar zojuist heeft laten vallen voor de jonge Cécile de Volanges. Merteuil zint op wraak en Valmont moet haar helpen. Ze stelt Valmont voor Cécile te ontmaagden voordat ze met Gercourt trouwt. Valmont vindt dat geen eer te behalen is aan het verleiden van zo’n onervaren meisje. Hij werkt aan een veel interessantere verovering: Madame Présidente de Tourvel, de mooie maar vrome en ingetogen echtgenote van de president van het hooggerechtshof. Valmont heeft zich voorgenomen haar net zo lang het hof maken tot ze voor hem bezwijkt. De verovering van Cécile laat hij liever over aan haar muziekleraar: Chevalier Danceny, die hem op de schermclub heeft toevertrouwd dat hij verliefd is op Cécile.

Tweede scène
De volgende dag. De muzieksalon van Merteuil. Cécile stormt binnen. Ze vertelt overstuur dat een liefdesbrief aan haar van Danceny door haar moeder is onderschept. Die heeft haar vervolgens verteld dat ze wordt uitgehuwelijkt aan Gercourt. Dan komt Valmont langs met Danceny, die zojuist door Cécile’s moeder als muziekleraar is ontslagen. 

De twee jonge geliefden zijn geraakt door hun weerzien. Merteuil stelt voor om de muzieklessen voortaan bij haar thuis te houden. 

Als Cécile en Danceny weg zijn, blijkt het Merteuil allemaal te langzaam te gaan. Zij daagt Valmont uit Cécile én Tourvel zo snel mogelijk te verleiden. Van die laatste verleiding wil ze op schrift een bewijs; een brief van Tourvel, die haar liefde verklaart aan Valmont. Als beloning zal ook Merteuil zich opnieuw aan hem geven.

Derde scène
De tuin van Tourvel. Zij leest een liefdesbrief van Valmont aan haar. Dan ziet ze Valmont, die zijn bediende Azolan na een ongelukje verrassend menselijk behandelt. Ze wil het tafereel beter zien, maar struikelt en verraadt zo haar aanwezigheid. Valmont ontfermt zich zorgzaam over haar. Tourvel spreekt haar verbazing uit over de manier waarop hij haar en zijn bediende bejegent. Heel anders dan zijn slechte reputatie doet vermoeden. Valmont zegt dat hij ooit misschien bezweek voor vluchtig genot, maar dat juist haar goede, deugdzame voorbeeld hem tot inkeer heeft gebracht. Dan verklaart hij haar zijn liefde. Tourvel is hier niet van gediend en loopt furieus weg. 

Vierde scène
Enige dagen later. Een privévertrek in het paleis van Merteuil. Zij schrijft Valmont een brief waarin ze vertelt dat Cécile’s moeder Tourvel heeft aangeraden uit de buurt van Valmont te blijven.
Zij zinspeelt erop dat dit voldoende reden moet zijn voor Valmont om de verleiding van Cécile extra voorrang te geven. 

Als Danceny binnenkomt voor de muziekles, treft hij niemand aan. Hij repeteert een zelfgeschreven lied voor Cécile over een gekooide vogel. Merteuil betrapt hem tijdens het zingen. Zij zegt dat Cécile niet zal komen en dat deze liefdesaria hem geen stap dichter bij haar zal brengen. Merteuil zal hem leren hoe je een vrouw verleidt: met een gewaagde brief. Zij zal Danceny deze brief dicteren. Ondertussen verleidt ze hem. 

De brief van Danceny wordt naar Valmont gebracht. Die betreedt er de slaapkamer mee van de jonge Cécile. Samen lezen zij de brief, waarbij Cécile onder de indruk raakt van zowel de woorden van haar geliefde Danceny als de verleidelijke Vicomte in haar bed. Het is Valmont duidelijk dat de brief is gedicteerd door Merteuil. Valmont stelt voor samen een antwoord terug te schrijven. Tijdens het dicteren van een speelse brief krijgt Cécile de smaak te pakken van dit spel en neemt ze zelfs al snel het voortouw.

Vijfde scène
De brief die Cécile schreef laat Valmont niet afleveren bij Danceny, maar – licht aangepast door Azolan – bij Tourvel. Zij leest deze als een van de 

tientallen liefdesbrieven die ze van Valmont in de afgelopen weken heeft gekregen. We zien hoe Tourvel als getrouwde, kuise vrouw worstelt met de liefdevolle woorden en aanhoudende aanbidding door Valmont. Zo’n liefde kende ze niet in haar gearrangeerde huwelijk. Tourvel probeert Valmont te ontwijken, maar ze komt niet los van hem. Ze hoopt dat hij genoegen wil nemen met haar vriendschap. Valmont weigert dat. Als hij haar vraagt uit te spreken dat ze niet van hem houdt, lukt haar dat niet. Ze smeekt hem om haar met rust te laten en roept om verlossing.

Zesde scène
Valmont heeft ontdekt dat Tourvel, die hem al anderhalve maand mijdt en zijn brieven weigert, wekelijks gaat biechten in de Gesuati-kerk. Valmont ziet een kans om haar daar te treffen. Gefrustreerd door de trage voortgang van zijn amoureuze onderneming reageert hij zich met fysiek geweld af op Azolan en andere bedienden. Daarmee overschrijdt hij de grens van wat zijn bedienden zich willen laten welgevallen aan mishandelingen en vernederingen. Enkele van hen keren Valmont en hun bediendenbestaan de rug toe.

Valmont schrijft Merteuil een brief waarin hij de afhoudende opstelling van Tourvel uitlegt als een teken van zijn aanstaande overwinning. Hij zal haar die dag in de kerk veroveren. In zijn brief bedankt hij Merteuil dat zij Cécile op zijn pad heeft gebracht die hem in zijn melancholie nog enig plezier verschaft. Cécile weet nog niet dat zij van Valmont een kind verwacht. Daarmee lost Valmont het eerste gedeelte van zijn beloften aan Merteuil in.

Tourvel betreedt de kerk. In haar gebed bekent zij dat haar hart een ander dan haar echtgenoot toebehoort. Valmont benadert haar en zegt te zijn gekomen om afscheid te nemen. Tourvel klampt zich aan hem vast. Merteuil, die na Valmonts brief van die ochtend direct naar de kerk is gekomen, bekijkt dit alles van achter een pilaar. Als Valmont haar ziet maakt hij zich los van Tourvel. Deze verklaart hem haar liefde, maar hij wil er niet op ingaan. Eerst moet ze hem een brief schrijven waarin ze haar liefde zwart-op-wit zet.

Zevende scène
Aswoensdag, de eerste dag van de vastentijd na het carnaval. Het paleis van Merteuil is verlaten. Na recente opstanden in de stad vanuit de lagere klassen zijn de meeste bedienden vertrokken.
De enkele loyaal gebleven bedienden proberen de schijn van het luxe paleisleven in stand te houden.

Merteuil leest een brief van Valmont waarin hij vertelt over zijn ‘complete overwinning’ op Tourvel. Hij kondigt aan langs te komen met de beloofde geschreven liefdeverklaring om daarmee bij Merteuil zijn beloning op te eisen. 

Eenmaal gearriveerd laat Merteuil aan Valmont weten dat hij niet Tourvel veroverd heeft, maar zij hem. Dat is heel wat anders. Dat maakt Valmont momenteel binnen hun kringen tot een risee. Merteuil peinst er niet over hem hiervoor te belonen. Merteuil vraagt een volgend offer. Hij moet het uitmaken met Tourvel. Hij kan zeggen dat het niet zijn schuld is, maar dat een andere vrouw dat van hem heeft verlangd. Alleen daarmee kan hij zijn beloning verdienen en zijn reputatie herstellen.

Ontdaan stormt Valmont weg, daarbij Cécile negerend, die juist arriveert voor een muziekles met Danceny. Hem treft ze echter slapend in de privévertrekken van Merteuil aan. Ze beseft dat Danceny en Merteuil haar hebben bedrogen.
Alle indrukken worden haar te veel, en in haar ontsteltenis begint ze hevig te bloeden. Merteuil constateert koel dat ze een miskraam heeft gehad van het kind van Valmont. Woedend gaat Danceny Valmont achterna.

Alleen achtergebleven realiseert Merteuil dat het carnaval echt voorbij is. Maar nog eenmaal zal ze een groots bal geven, waarbij alle hoofdrolspelers van het gespeelde spel hun opwachting moeten maken. Ze laat haar enig overgebleven bediende Victoire de uitnodiging schrijven.

Valmont keert terug met de mededeling dat hij zijn verhouding met Tourvel heeft verbroken. Maar Merteuil zegt dat het niets meer uitmaakt. Het is duidelijk dat hij nog steeds van Tourvel houdt en zijn ijdelheid en reputatie voorrang heeft gegeven boven ware liefde. Wanhopig vertrekt Valmont, wetend dat hij nu alles van waarde in zijn leven heeft verloren. 

Terwijl Merteuil zich voorbereidt op het bal, zien we hoe Cécile zich terugtrekt in een klooster. Tourvel is is daar al in opgenomen. Ze is waanzinnig geworden. Geketend in een dwangbuis verbeeldt ze overal Valmont te zien.

Danceny heeft Valmont uitgedaagd voor een duel. Willoos laat Valmont zich daarin doodsteken. 

Als Merteuil volledig is gekleed voor het beoogde laatste bal geeft ze Victoire permissie om het paleis te verlaten en zich aan de sluiten bij het opstandige volk dat plunderend door de stad trekt en de elite uit hun paleizen jaagt.

Alleen achtergebleven in haar paleis opent Merteuil het bal.

Artistiek team

Muziek Antonio Vivaldi en Vanni Moretto
Libretto Stefano Simone Pintor en Serge van Veggel
Concept, scenario en muzieksamenstelling Serge van Veggel
Dramaturgie Karim Ameur

Muzikale leiding Hernán Schvartzman
Regie Serge van Veggel
Projectontwikkeling Alice Gubler
Artistiek Leider Nederlandse Bachvereniging Shunske Sato

Scenografie Herbert Janse
Licht Marc Heinz
Geluidsontwerp Arne Bock
Technische productie Ronald Tebra
Kostuums Mirjam Pater
Kap en grime Nienke Algra

Cast

Zangers
Marquise de Merteuil Candida Guida / Sophia Patsi
Vicomte de Valmont Yosemeh Adjei
Présidente de Tourvel Barbara Kozelj / Ingeborg Bröcheler (13/2 & 21/2)
Chevalier Danceny Maayan Licht
Cécile de Volanges Stefanie True / Emma Fekete  (1/2 & 8/2)

Orkest
De Nederlandse Bachvereniging 

Acteurs
Victoire (Hoofd huishouding Merteuil) Emma Linssen
Azolan (Valet van Valmont / Abt van klooster) Merijn de Jong
Lahaye (Butler Merteuil / Verpleger) Fabian Smit
Serafia (Dienstmeisje Merteuil / Non) Emma van Muiswinkel
Faubourg (Dienstbode Merteuil / Verpleger) Luciaan Groenier
en vele anderen

LENGTE
De voorstelling duurt circa 2 uur en 30 minuten, inclusief één pauze.

BOVENTITELING
De voorstelling wordt in het Italiaans gezongen en in het Nederlands en Engels boventiteld.

PROGRAMMABOEK
Download hier het programmaboek van de voorstelling.

PREMIÈRE
17 januari 2019 Den Haag